มาตรฐานความรู้ความชำนาญของแพทย์เฉพาะทาง

แพทย์เฉพาะทางสาขาเวชศาสตร์ครอบครัวต้องมีคุณสมบัติและความรู้ความสามารถตามสมรรถนะหลักทั้ง 6 ด้านดังนี้

1 การบริบาลผู้ป่วย (Patient care)

• 1.1 สามารถให้การบริบาลระดับปฐมภูมิที่มีคุณภาพสำหรับทุกกลุ่มอายุ (High quality primary care for all age groups)
• 1.2 สามารถให้การดูแลที่ครอบคลุมทั้งการส่งเสริม ป้องกันรักษาและฟื้นฟูสุขภาพ (Comprehensive care)
• 1.3 ดูแลผู้ป่วยนอก (Ambulatory care) ทั้งผู้ป่วยเฉียบพลัน (Acute care) และผู้ป่วยเรื้อรัง (Chronic care) สามารถรับปรึกษาและส่งต่อผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม
• 1.4 ดูแลผู้ป่วยที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลได้อย่างเหมาะสม (Appropriated inpatient care)
• 1.5 สามารถให้การดูแลผู้ป่วยที่บ้าน (Home care) โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุ ผู้พิการ และทุพพลภาพ
• 1.6 สามารถให้การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care)

2 ความรู้และทักษะหัตถการทางเวชกรรม (Medical Knowledge and Skills)

• 2.1 เข้าใจวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐานของร่างกายและจิตใจของระดับบุคคลทุกกลุ่มวัย
• 2.2 มีความรู้ความสามารถในวิชาชีพ และเชี่ยวชาญในสาขาเวชศาสตร์ครอบครัว
• 2.3 ดูแลโดยมุ่งเน้นครอบครัว (Family Oriented Approach)
• 2.4 ดูแลโดยมุ่งเน้นชุมชน (Community Oriented Approach)

3 ทักษะระหว่างบุคคลและการสื่อสาร (Interpersonal and Communication Skills)

• 3.1 นำเสนอข้อมูลผู้ป่วยและอภิปรายปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ
• 3.2 ดูแลโดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางและการดูแลแบบองค์รวม (Person-centered and Holistic Care)
• 3.3 ถ่ายทอดความรู้และทักษะให้แพทย์นิสิต นักศึกษาแพทย์บุคลากรทางการแพทย์ตลอดจนประชากรในชุมชนที่รับผิดชอบ
• 3.4 ความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์ผู้ป่วยและครอบครัวผู้ป่วย (Doctor-patient-family relationship) โดยสามารถสื่อสารให้ข้อมูลแก่ผู้ป่วย ญาติครอบครัวและชุมชน ได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ มีเมตตาเคารพการตัดสินใจและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์
• 3.5 มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีทำงานกับผู้ร่วมงานทุกระดับอย่างมีประสิทธิภาพ
• 3.6 เป็นที่ปรึกษาและให้คำแนะนำแก่แพทย์และบุคลากรอื่น โดยเฉพาะทางเวชศาสตร์ครอบครัว

4 การเรียนรู้และการพัฒนาจากฐานการปฏิบัติ (Practice-Based Learning and Improvement)

• 4.1 มีการพัฒนาตนเองและการเรียนรู้จากการปฏิบัติ (Practice-Based) ความคิดสร้างสรรค์ตามหลักวิทยาศาสตร์ในการสร้างองค์ความรู้ใหม่และพัฒนาระบบบริการสุขภาพ
• 4.2 เรียนรู้และเพิ่มประสบการณ์ได้ด้วยตนเองจากการปฏิบัติ
• 4.3 วิพากษ์บทความและงานวิจัยทางการแพทย์
• 4.4 ดำเนินการวิจัยทางการแพทย์ และสาธารณสุขได้
• 4.5 นำหลักฐานเชิงประจักษ์มาประยุกต์ใช้ในเวชปฏิบัติ

5 วิชาชีพนิยม (Professionalism)

• 5.1 มีคุณธรรม จริยธรรม และเจตคติอันดีต่อผู้ป่วย ญาติผู้ร่วมงาน เพื่อนร่วมวิชาชีพ และชุมชน
• 5.2 มีความสนใจใฝ่รู้และสามารถพัฒนาไปสู่ความเป็นผู้เรียนรู้ต่อเนื่องตลอดชีวิต
• 5.3 มีทักษะ non-technical skills
• 5.4 มีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย
• 5.5 คำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนรวมและจริยธรรมทางการแพทย์

6 การทำเวชปฏิบัติให้สอดคล้องกับระบบสุขภาพ (System-Based Practice)

• 6.1 มีความรู้เกี่ยวกับระบบสุขภาพของประเทศ
• 6.2 มีความรู้เกี่ยวกับการจัดการบริการปฐมภูมิ (Primary Care Management)
• 6.3 มีความรู้และมีส่วนร่วมในระบบพัฒนาคุณภาพการดูแลรักษาผู้ป่วย
• 6.4 ใช้ทรัพยากรสุขภาพอย่างเหมาะสม (Cost Consciousness Medicine) และสามารถปรับเปลี่ยนการดูแลรักษาผู้ป่วยให้เข้ากับบริบทของการบริการสาธารณสุขได้ตามมาตรฐานวิชาชีพ
• 6.5 สามารถทำหน้าที่เป็นแหล่งข้อมูลให้กับประชากรในความดูแล (Resource Person of a Defined Population)
• 6.6 เข้าใจเรื่องความปลอดภัยของผู้ป่วย (Patient safety)
• 6.7 สามารถร่วมดำเนินการการประกันคุณภาพและควบคุมคุณภาพอย่างต่อเนื่อง (Quality Assurance - QA and Continuous Quality Improvement - CQI)

2. มาตรฐานการเรียนรู้

2.1 กิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ (Entrustable Professional Activities: EPAs)

• 2.1.1 การดูแลผู้ป่วยและครอบครัวที่บ้าน (Home care of patient and family)
• 2.1.2 การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care)
• 2.1.3 การดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง (Care for patients with chronic diseases)
• 2.1.4 การสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคสำหรับบุคคล ครอบครัว และชุมชน (Health promotion and disease prevention for individual, family and community)
• 2.1.5 สามารถให้การดูแลที่ครอบคลุมกลุ่มประชากรทุกช่วงวัยทั้งการรักษา ส่งเสริม ป้องกัน และฟื้นฟูสุขภาพ (Comprehensive care in all age groups: treatment, health promotion, disease prevention, rehabilitation)
• 2.1.6 การให้ความรู้กับผู้ป่วยและญาติ (Health education for patient and relatives)
• 2.1.7 การทำโครงการในชุมชน (Implement of community project)

2.2 ขั้นขีดความสามารถ (Milestones)

• ระดับ 1: ไม่อนุญาตให้ปฏิบัติกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ (Not allowed to practice the EPA)
• ระดับ 2: ปฏิบัติได้ภายใต้การดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ (Practice with full supervision)
• ระดับ 3: ปฏิบัติได้ แต่ต้องการการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญในบางเรื่อง (Practice with supervision on demand)
• ระดับ 4: ปฏิบัติได้ด้วยตนเอง (“Unsupervised” practice allowed)
• ระดับ 5: อาจได้รับมอบหมายให้ดูแลผู้อื่น (Supervision task may be given)